Koleje wąskotorowe w naszym kraju cieszą się z roku na rok coraz większą popularnością wśród turystów. Z raportu Urząd Transportu Kolejowego, opublikowanego na początku stycznia 2021 r. wynika, że w 2019 r. z przewozów wąskotorowych w Polsce skorzystało ponad 900 tys. pasażerów. Liderem przewozowym wśród operatorów linii wąskotorowych w naszym kraju jest od lat Nadmorska Kolej Wąskotorowa, która w 2019 r. przewiozła rekordową liczbę podróżnych.
Opracowanie Urzędu Transportu Kolejowego przedstawia podstawowe dane statystyczne o funkcjonowaniu operatorów kolei wąskotorowych w Polsce. Z treści dokumentu wynika, że zainteresowanie turystyką kolejową w na przełomie ostatnich 3 lat ma ciągle tendencję wzrostową. Taka sytuacja jest wynikiem licznych działań, podejmowanych przez operatorów kolei wąskotorowych, polegających m.in. na utrzymaniu i renowacji zabytkowego taboru kolejowego, modernizacji infrastruktury kolejowej, podniesieniu jakości i różnorodności usług, a co za tym idzie – zwiększeniu atrakcyjności turystycznych kolei wąskotorowych.
Według raportu UTK w 2019 r. w naszym kraju funkcjonowało 25 kolejek wąskotorowych. Najwięcej, bo 7 zlokalizowanych było w województwie wielkopolskim. Łączna długość czynnych linii kolei wąskotorowych w 2019 r. wynosiła 397,7 km. Ponad 60% tej infrastruktury posiada prześwit toru wynoszący 750 mm. W 2019 r. przywrócono ponadto czynny ruch na 2 liniach wąskotorowych – Gnieźnieńskiej Kolei Wąskotorowej oraz Pleszewskiej Kolei Dojazdowej.
W 2019 r. na wszystkich czynnych liniach wąskotorowych w Polsce przewieziono łącznie 916,9 tys. osób. Najwięcej, bo prawie 174 tys. pasażerów przewiozła Nadmorska Kolej Wąskotorowa. Na podium znalazły się jeszcze Bieszczadzka Kolej Leśna (157 tys.) oraz Kolejka Parkowa Maltanka (138 tys.). Druga wąskotorówka z naszego regionu – Koszalińska Kolej Wąskotorowa 2019 rok zamknęła liczbą 13 tys. przewiezionych pasażerów, co razem z Nadmorską Koleją Wąskotorową złożyło się na łączną liczbę ponad 187 tys. przewiezionych pasażerów w województwie zachodniopomorskim. Dało to pierwszą pozycję w Polsce, jeśli chodzi o zestawienie regionalne. Na drugim miejscu znalazło się województwo wielkopolskie, gdzie w 2019 r. z podróży koleją wąskotorową skorzystało łącznie o 2 tys. pasażerów mniej. Trzecie miejsce zajęło woj. podkarpackie – 172 tys. przewiezionych osób.
Większość kolei wąskotorowych w kraju obsługuje turystów wyłącznie w sezonie letnim oraz w okresie wakacyjnym. Podobnie jak w latach ubiegłych, szczyt przewozów kolei wąskotorowych przypada na okres od maja do września, a ponad 30% wszystkich pasażerów swoją podróż po wąskich torach zrealizowało w sierpniu.
Niestety, wzrostowej tendencji przewozowej nie dało się utrzymać w 2020 r. z powodu trwającej pandemii COVID-19, która negatywnie wpłynęła na krajową turystykę, uderzając również w koleje wąskotorowe. Mamy jednak nadzieję, że dalsze zaangażowanie operatorów i sympatyków transportu kolejowego, a także wsparcie ze strony lokalnych samorządów pozwolą w tym roku ponownie rozbudzić wśród wielu turystów pasję do podróży po wąskich torach.
Zachęcamy do zapoznania się z pełnym raportem Urzędu Transportu Kolejowego pt. Koleje Wąskotorowe w Polsce 2019, który dostępny jest na stronie internetowej https://utk.gov.pl/pl/dokumenty-i-formularze/opracowania-urzedu-tran/16582,Koleje-waskotorowe-w-Polsce-2019.html
