Trzęsacz – plaża – vis a vis ruin kościoła

28 czerwca 2025 r. – sobota

Trzęsacz to jedna z najbardziej znanych miejscowości turystycznych na południowym wybrzeżu Bałtyku, rozsławiona za sprawą romantycznych ruin gotyckiego kościoła, zachowanych na krawędzi klifu oraz legend dotyczących syren nazywanych tu zielenicami.

Mało jednak kto wie, że to właśnie w Trzęsaczu odbyła się pierwsza, udokumentowana, nowożytna, leczniczo – rekreacyjna kąpiel morska w Bałtyku!

Do początku XIX wieku, publiczne kąpiele morskie uważane były za coś nagannego. W protestanckich, purytańskich szkołach i kościołach porównywano je do rozpusty i nadużywania alkoholu. Tym samym wskazywano na ich domniemaną szkodliwość dla zdrowia. Dodatkowo, mity i legendy o potworach morskich budowały lęk przed kąpielą i kontaktem z morzem w ogóle, szczególnie pośród rolniczej ludności regionu.

Właściwości lecznicze kąpieli morskich odkryli jako pierwsi w XVIII w. Anglicy, i tam też powstały pierwsze kąpieliska. Zaczęto mówić a nawet pisać o leczniczych właściwościach kąpieli morskich. Pojawiły się receptury dotyczące zażywania kąpieli morskich, w których zalecano kuracjuszom stosowanie zabiegów kąpielowych jako środka na podreperowanie zdrowia.

W 1793r. fizyk z Getyngi Georg Christoph Lichtenberg był w Anglii, gdzie poznał nadmorskie kąpieliska. Po powrocie do domu opisał swoje spotkanie z morzem w artykule pt; Dlaczego Niemcy nie mają kąpieliska nadmorskiego. (warum hat Deutschland noch kein Seebad?). Lichtenberg wskazał w publikacji na zbawienne oddziaływanie kąpieli morskich na organizm. W tym samym roku (1793) meklemburski lekarz prof. dr Samuel Gottlieb Vogel z Rostocku złożył swojemu Księciu Fryderykowi Franzowi  z Meklemburgii (Friedrich Franz I von Mecklenburg) aby ten utworzył kąpielisko nad Bałtykiem. Książę podjął decyzję o budowie zakładu kąpieli morskich w Heiligendomm. I tak utworzono pierwsze kąpielisko nad Bałtykiem. Fakt ten upamiętniono obeliskiem z tablicą.

Za przykładem  Heiligendomm kolejno, jak grzyby po deszczu, na południowym wybrzeżu Bałtyku powstawały kąpieliska. Heiligendomm to pierwsze bałtyckie kąpielisko, lecz nie tam miała miejsce pierwsza, nowożytna, odnotowana kąpiel w Bałtyku.

Niemiecki pisarz August Zollner w księdze wydanej w 1931r w Goleniowie „ Bałtyckie kąpielisko Międzyzdroje na przestrzeni epok. Zdjęcia z podróży i szkice 1795-1930” zamieścił opis artykułu z miesięcznika Das Libe Pommerland rocznik 1864. W artykule wskazano miejsce i opisano szczegółowo  jak wyglądała pierwsza, historyczna kąpiel w Bałtyku.

245 lat temu, w roku 1780 do Trzęsacza wichry morskie przywiały w odwiedziny nieznanego nam z nazwiska bliskiego krewnego miejscowego pastora. Gość słyszał o zbawiennym oddziaływaniu na organizm kąpieli morskich, zapragnął tą metodą podreperować swoje wątłe zdrowie. Aby nie porwały go w głębiny morskie potwory, kazał się do wody na końskich lejcach prowadzić, aby w razie niebezpieczeństwa łatwiej go było na brzeg wyciągnąć…

Właśnie w Trzęsaczu wziął pierwszą udokumentowaną historycznie kąpiel w Bałtyku krewny miejscowego pastora… Był to rok 1780.

Sołtys i Rada Sołecka Trzęsacza oraz mieszkańcy gminy Rewal, zamierzają uczcić to wydarzenie i odtworzyć je dla publiczności poprzez inscenizację, która odbędzie się w sobotę 28 czerwca 2025 r. o godz. 12.00 na plaży w Trzęsaczu u stóp ruin gotyckiego kościoła pochłoniętego przez morze.

W rolę historycznego pastora z Trzęsacza (niem. Hoff), który w 1780 r. trzymał końską uprząż ze śmiałkiem wchodzącym do Bałtyku, wcieli się ks. Norbert Sawicki – dyrektor Młodzieżowego Ośrodka Szkoleniowo – Wypoczynkowego NASK w Trzęsaczu.

Rolę pierwszego kąpiącego się w Bałtyku odegra dr Radosław Tyślewicz  – wykładowca Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, Gdynianin, Weteran misji w Iraku i Afganistanie, Członek władz miasta Gdyni w latach 2007-2014. Twórca Marszu Śledzia – pieszego przejścia przez Zatokę Pucką, nurek, ratownik wodny, sternik motorowodny, maratończyk, etnolog, autor publikacji naukowych i publicystycznych.

Całość poprowadzi wraz z komentarzem historycznym – Paweł Pawłowski – historyk i przewodnik turystyczny.