Ku pamięci spoczywających tu zmarłych z byłej parafii niemieckiej w Trzęsaczu i jako wspomnienie wielu poległych w marcu 1945 roku” – taka inskrypcja w języku polskim i niemieckim widnieje na płycie pamiątkowej usytuowanej nieopodal neogotyckiego kościoła w miejscu, gdzie przed II wojną światową znajdował się cmentarz. Krotko po wojnie nekropolię zrównano z ziemią, co rzecz jasna wywoływało niezadowolenie ze strony rodzin pochowanych tu osób. Dopiero w 2000 roku, gdy w Polsce zaczęto inaczej patrzeć na niemiecką przeszłość Ziem Odzyskanych, udało się uczcić zarówno tych, których groby zniszczono, jak i tych, którzy polegli tu w walkach i swoich grobów nigdy
Przemysław Łonyszyn
