Europejskie Dni Dziedzictwa 2023 r. zapraszamy!
Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Niechorzu w ramach tegorocznych obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa zaprasza 23 września o godz. 15.00 na Spacer historyczny ulicami dawnego Niechorza.
Tegoroczne wydarzenie składa się z dwóch części: prelekcji i spaceru. Prelekcja ma charakter wprowadzenia do tematu: przedstawiony zostanie zakres spaceru i głównych wątków związanych z omawianymi dalej obiektami historycznymi (m. in. postać Lovisa Corintha i Georga Rolla) oraz pokazanie źródeł archiwalnych, którymi posługiwali się autorzy opracowując zagadnienia (np. księgi wieczyste, katastralne, mapy, prospekty reklamowe, pocztówki, …). Podczas spaceru ulicami Kolejową, Parkową i Krakowską zaprezentowanych zostanie 16 wybranych budynków z omówieniem ich przed oraz powojennej historii. Obiekty zostaną pokazane na dawnej fotografii oraz przedstawione jak były reklamowane przed II wojną światową. Omówione zostaną także różne odkryte dotyczące ich historie. Popołudnie zakończymy przy muzyce na żywo na terenie przy Muzeum.
Prowadzenie prelekcji i spaceru historycznego: Witold Postrach (kolekcjoner) oraz Jarosław Juszczak (archiwista i historyk).
Nadmorska kolejka zaprasza uczniów i seniorów.
Skończyły się wakacje i rozpoczął się wrzesień – czas powrotu do szkół i codziennych obowiązków. Nie zapominajmy, że lato wciąż jednak trwa, a początek września to świetny czas na organizację szkolnych wycieczek i jednodniowych wypadów nad morze. Zważając na fakt, że od jakiegoś czasu schyłek lata nad polskim Bałtykiem przyzwyczaił nas do pięknej, słonecznej pogody (co zresztą potwierdzają w tym roku meteorolodzy), Nadmorska Kolej Wąskotorowa przygotowała ofertę wycieczek edukacyjnych dla szkół, a także dla seniorów, którzy przecież wakacje mają przez cały rok.
Edukacja w atrakcyjnej formie
Edukacyjna Podróż w Czasie to sprawdzony już projekt, skierowany do dzieci i młodzieży szkolnej, mający na celu przekazanie informacji o historii, tradycjach i bogactwie kulturowym regionu. W wersji podstawowej wycieczka składa się z przejażdżki koleją wąskotorową, połączonej ze zwiedzaniem Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Niechorzu. W muzeum, oprócz zwiedzania ekspozycji marynistycznych uczniowie będą mieli okazję uczestniczyć w prelekcji o bursztynie i dowiedzieć się czym jest bursztyn, skąd się wziął, kiedy i gdzie go szukać lub w jaki sposób odróżnić prawdziwy bursztyn od szkiełka, czy kamyka.
W bardziej rozbudowanej wersji (Pakiet Historyczny) wycieczka obejmuje dodatkowo zwiedzanie Muzeonu – Multimedialnego Muzeum Trzęsacza, gdzie przy wykorzystaniu nowoczesnych technik multimedialnych można poznać historię ruin średniowiecznego kościoła na klifie i zobaczyć efekty walki człowieka z morskim żywiołem.
Pakiet Przyrodniczy – to kolejna wersja projektu edukacyjnego, która składa się z przejazdu koleją wąskotorową, zwiedzania Muzeum Rybołówstwa Morskiego z lekcją tematyczną oraz wstępu do Motylarni w Niechorzu. W Motylarni, podczas prelekcji pt. „Życie i Zwyczaje Motyli Tropikalnych”, uczniowie będą mogli uzyskać wiele ciekawych informacji na temat tych pięknych owadów egzotycznych.
Kolej na Seniora
Z myślą o emerytach i rencistach, wypoczywających we wrześniu na rewalskim wybrzeżu Bałtyku, powstał projekt promocyjny pod nazwą Kolej na Seniora. Jest to oferta skierowana do turystów z grupy wiekowej 60+., w ramach której grupy seniorów, składające się z co najmniej 15 uczestników mogą skorzystać z wycieczki, obejmującej zwiedzanie wybranych atrakcji turystycznych na szlaku nadmorskiej wąskotorówki. Zaletą projektu jest nie tylko atrakcyjna forma i promocyjna cena, ale również fakt, że w czasie zwiedzania grupa przemieszcza się do kolejnych miejscowości kolejką, bez konieczności korzystania z dodatkowych środków transportu. Do dyspozycji seniorów są 2 wersje wycieczki. W Pakiecie Podstawowym znajduje się przejazd kolejką i zwiedzanie Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Niechorzu, natomiast rozszerzona wersja wycieczki, pod nazwą Dwa Muzea zawiera dodatkowo odwiedziny Multimedialnego Muzeum Trzęsacza oraz zwiedzanie ruin średniowiecznego kościoła na klifie.
Więcej szczegółów, dotyczących wrześniowych propozycji oraz pełnej oferty Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej znajduje się na stronie internetowej www.kolej.rewal.pl.
Przypomnijmy jeszcze, że sezon przewozowy Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej potrwa do niedzieli, 1 października 2023 r. W tym terminie pociągi kursować będą codziennie według regularnego rozkładu jazdy.




Stacja radarowa KRUK w Rewalu
Spacerując wzdłuż brzegu morskiego, na klifie między Rewalem a Trzęsaczem odkryjemy tajemniczą, betonową budowlę, która jest niewątpliwą atrakcją dla wszystkich miłośników historii II wojny światowej. To fundament niemieckiej stacji radarowej o kryptonimie KRUK. Żelbetowa konstrukcja, znajdująca się tuż przy ścieżce wiodącej wzdłuż klifowego brzegu, popularnie zwana bunkrem, przetrwała wojenną zawieruchę stając się jej wymownym świadkiem. Dla pasjonatów i hobbystów to obowiązkowy punkt na trasie poszukiwań obiektów związanych z budownictwem wojskowym. Dla turystów zagadka, którą warto rozwikłać odwiedzając to miejsce.
W 1944 roku na stromym, wysokim brzegu morskim niemiecka marynarka wojenna ( Kriegsmarine ) ustawiła aparat radiolokacji dla celów morskich. Obok radarów sił powietrznych ( Luftwaffe ) Był to jeden z wielu obiektów stanowiących rozbudowany system ostrzegania i bezpieczeństwa, oparty o niedawno odkryte i szeroko stosowane fale elektromagnetyczne.
Jego obsługa spała w przyczepach mieszkalnych w lasku brzozowym zasadzonym nad brzegiem morza w połowie lat 30-tych XX w. Zgodnie z przyjętymi w armii niemieckiej zasadami, radar nosił kryptonim ,,Rabe” (,,Kruk” ), według pierwszej litery miejscowości Rewal. Wszystkie tego typu urządzenia ustawione wzdłuż wybrzeża nosiły nazwy ptaków – w Dziwnowie: Dompfaff” (,,Gil”), na Arkonie: ,,Adler” (,,Orzeł”) , na wyspie Oie: ,,Eule” (,,Sowa”).
Było to urządzenie stacjonarne typu FuMO 214 lub jego modyfikacja FuMO 215 o antenie parabolicznej średnicy 7,5 m i zasięgu działania 50 – 70 km, z dokładnością pomiaru 40-60 metrów, emitujące fale elektromagnetyczne o długości 53 cm. Antena spoczywająca na specjalnym uchylnym ramieniu była równoważona za pomocą kabiny operatorów. Cała konstrukcja ważyła ok. 18 ton stąd potrzeba posadowienia jej na solidnym, stabilnym fundamencie. Ażurowa konstrukcja anteny wykonana była z duraluminium i łączona sposobem zapożyczonym z konstrukcji sterowców. Układ zdalnego sterowania napędami elektrycznymi stacji, opracowany przez firmę AEG, umożliwiał obsługę radaru z pulpitów wynośnych, umieszczonych w bunkrze lub wieży obserwacyjnej. Liczba wyprodukowanych w czasie II w. św. egzemplarzy sięgnęła ok. 1500.
Zadaniem stacji była radiolokacja celów morskich, zarówno nawodnych jak i podwodnych. Użycie tej nowoczesnej w owym czasie technologi umożliwiało lokalizację celów artyleryjskich bez względu na warunki atmosferyczne. Nadawała się do obserwacji powietrznej, naprowadzania myśliwców, współpracy z artylerią przeciwlotniczą oraz namiarów dla artylerii morskiej.
Gdy z początkiem marca 1945 r. oddziały Armii Czerwonej podchodziły bliżej Rewala, żołnierze niemieckiej marynarki wojennej przygotowali się do ewakuacji do Świnoujścia. Część obsługi wyjechała razem z najważniejszym sprzętem 5 marca 1945 roku ciężarówką. Reszta ludzi następnego dnia wysadziła w powietrze pozostałe urządzenia i agregat Diesla, stojący w garażu u gospodarza – Arthura Arndta (,,Waldhauschen”- ,,Leśna Chatka”). Był to ostatni dom w kierunku na Trzęsacz. Niestety, płonącego agregatu nie wyciągnięto z garażu i dom właściciela posesji spalił się od niego doszczętnie.
Dzisiaj na skraju klifu pozostał tajemniczy sześciokątny betonowy blok podstawy fundamentowej pod radar. ( Współrzędne: 54°4’45″N 14°59’56″E ). I dopóki abrazja nie spowoduje jego zwalenia na plażę, wciąż będzie budził wśród turystów pytania o jego pochodzenie…









opracował : Paweł Pawłowski
Źródła :
– Walter Bolk – Kronika Rewala
– strony internetowe dot. urządzeń radarowych
Święto 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej w Niechorzu
Gmina Rewal po raz kolejny była gospodarzem ważnych uroczystości wojskowych. 70 żołnierzy-ochotników z 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej ślubowanie na sztandar, złożyło na placu przy latarni morskiej w Niechorzu. Na zaproszenie dowódcy „czternastki” płk Piotra Sulwińskiego przybyli do Niechorza posłowie: Michał Jach – Przewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej oraz Artur Łącki zasiadający w Sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki, Starosta Gryficki Ryszard Chmielowicz oraz wiceburmistrz Trzebiatowa Grzegorz Olejniczak. W uroczystości udział wzięli również gen. bryg. Tomasz Kowalik – zastępca Szefa Sztabu ds. zabezpieczenia Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego w Szczecinie, gen. bryg. Roman Kopka – dowódca 7. Brygady Obrony Wybrzeża w Słupsku oraz licznie przybyli dowódcy i komendanci jednostek wojskowych i służb mundurowych z całego regionu, samorządowcy, , duchowieństwa, środowisk patriotycznych oraz rodziny żołnierzy. List do uczestników uroczystości skierował Minister Obrony Narodowej.
Gospodarz uroczystości płk Piotr Sulwiński podkreślił, że to podwójnie ważne święto w kalendarzu zachodniopomorskich terytorialsów: – Przysięgę wojskową łączymy z obchodami czterolecia utworzenia naszej brygady, która powstała w rocznicę skoku spadochronowego, jaki w nocy, z 3 na 4 września 1942 roku wykonał do okupowanej ojczyzny cichociemny i żołnierz Armii Krajowej ppłk Stanisław Jerzy Sędziak ps. „Warta”. Jest to najważniejszy dzień dla żołnierzy naszej jednostki.
Podziękował również gospodarzowi, Wójtowi Gminy Rewal – Konstantemu Tomaszowi Oświęcimskiemu oraz Samorządowi za wzorową współpracę na rzecz upowszechniania i promocji obronności. Niechorze staje się rozpoznawalnym miejscem, gdzie pamięć o historii i otwartość w podejmowaniu inicjatyw służących umacnianiu patriotycznego ducha jest godna naśladownictwa.
Uroczysta przysięga była zwieńczeniem szkolenia w ramach programu „Wakacje z WOT”. W 14. Zachodniopomorskiej Brygadzie Obrony Terytorialnej służy 1200 żołnierzy.
– Musimy inwestować w polską armię oraz wspierać tych, którzy chcą w niej służyć, bo nie jest łatwo, mając obowiązki rodzinne i pracę zawodową angażować się i służyć w polskiej armii – powiedział wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki
Po zakończeniu uroczystości na placu i błoniach wokół latarni morskiej odbył się piknik wojskowy „Silna Biało-Czerwona. Dziękujemy, że jesteście z nami”. Licznie zgromadzona publiczność – rodzice i krewni składających przysięgę wojskową oraz wciąż obecni na wybrzeżu turyści z całej Polski, mogli zwiedzać stoiska promocyjne Wojska Polskiego, służb mundurowych oraz grupy rekonstrukcji historycznej REGA. Największe wrażenie robiły pojazdy wojskowe, kołowy transporter opancerzony Rosomak, moździerz samobieżny RAK oraz opancerzony samochód patrolowy MRAP, przy których każdy chciał mieć pamiątkowe zdjęcie.
Dużym uznaniem cieszył się przyjęty rzęsistymi brawami, występ orkiestry wojskowej z 12. dywizji zmechanizowanej w Szczecinie. Jak zawsze na tego typu imprezach, nie zabrakło wojskowej grochówki.
Już dzisiaj zapraszamy na kolejne spotkanie z Wojskiem Polskim, które odbędzie się podczas uroczystości i pikniku patriotycznego z okazji Narodowego Święta Niepodległości w Rewalu.

















1 września 1939 r. – 84 lata temu rozpoczęła się II wojna światowa !
III Rzesza rozpoczęła przygotowania do uderzenia na Rzeczpospolitą po odrzuceniu przez nią niemieckich żądań terytorialnych (aneksja Wolnego Miasta Gdańska i zapewnienia korytarza eksterytorialnego przez Pomorze). W kwietniu 1939 r. ruszyły prace nad planem inwazji na Polskę,. Nadano mu kryptonim Fall Weiss. Z końcem sierpnia 1939 r. Niemcy były gotowe do wojny.
Atak nastąpił 1 września w godzinach porannych bombardowaniem Wielunia. O godz. 4.45 Niemcy rozpoczęli ostrzał polskiej Wojskowej Składnicy na Westerplatte. Pomimo wyraźnej przewagi liczebnej oddziałów niemieckich, polskim żołnierzom udało się bronić przez siedem dni. Walki trwały na całej szerokości granicy, na lądzie, wodzie i w powietrzu. Niemcy skoncentrowali przeciwko Polsce ok. 1,6–1,8 mln żołnierzy oraz tysiące czołgów i samolotów. Polacy dysponowali wyraźnie mniejszymi siłami – około miliona żołnierzy i zaledwie setki samolotów i czołgów. Przewaga ta pozwoliła Niemcom na szybkie przełamanie głównej linii polskiego oporu.
Poza prowadzeniem działań wojennych Niemcy od samego początku agresji na Polskę, dokonywali masowych zbrodni na ludności cywilnej i jeńcach. Tysiące ofiar pochłonęły również naloty na miasta, kolumny uciekinierów, jak również pacyfikacje wsi.
1 września 1939 r. rozpoczęła się wojna, która ogarnęła cały świat.
Samorząd Gminy Rewal zawsze pamięta o obrońcach naszej Ojczyzny. Stąd trwająca od lat dobra współpraca z Wojskiem Polskim, które jest zbrojnym ramieniem, chroniącym spokój i bezpieczeństwo mieszkańców Wybrzeża Rewalskiego. Święta narodowe i patriotyczne pikniki, zawsze odbywają się z udziałem jednostek rozlokowanych w Powiecie Gryfickim.
Na trwałe zapisały się obchody Święta Niepodległości w Rewalu, czy przysięgi wojskowe u stóp latarni morskiej w Niechorzu. Wydarzeniem kontynuującym tradycję spotkań wojska i społeczeństwa na bałtyckiej plaży, było tegoroczne Święto Morza – 29 czerwca – z udziałem licznych formacji Wojska Polskiego i służb mundurowych.
W sobotę 2 września 2023 r. o godz. 11.00 zapraszamy w imieniu Dowódcy 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej na uroczystą przysięgę wojskową żołnierzy, połączoną ze świętem Brygady, która odbędzie się na placu i błoniach przed latarnią morską w Niechorzu. Z tejże okazji odbędzie się również wojskowy piknik patriotyczny podczas którego swój sprzęt zaprezentują służby mundurowe oraz grupy rekonstrukcji historycznej. Nie zabraknie wojskowego poczęstunku i żołnierskiej grochówki. Wydarzenie uświetni orkiestra wojskowa ze Szczecina.
Serdecznie zapraszamy!
Nadmorska Kolej Wąskotorowa zaprasza do skorzystania z ostatnich kursów weekendowych na trasie Gryfice – Pogorzelica – Gryfice.
Dodatkowe połączenie z Gryfic na wybrzeże, skomunikowane z pociągami normalnotorowymi ze Szczecina i Kołobrzegu dostępne będzie tylko do soboty, 2 września 2023 r. Po tym terminie nadmorska kolejka kursować będzie jeszcze do 1 października br. według podstawowego rozkładu jazdy.
Dodatkowe połączenie z Gryfic do Pogorzelicy uruchomione zostało 23 czerwca 2023 r. z myślą o turystach weekendowych, którzy chcieliby dojechać nad morze popołudniowym kursem. Dzięki dodatkowemu pociągowi, który w piątki i soboty odjeżdża ze stacji Gryfice Wąsk. o godz.12:25, w weekendowym rozkładzie jazdy znalazł się jeszcze jeden kurs powrotny do Gryfic – odjazd z Pogorzelicy o godz.14:40. Połączenie to jest również skomunikowane z pociągami normalnotorowymi z Gryfic do Kołobrzegu o godz.16:40 oraz z Gryfic do Szczecina – o godz.16:42.
Przypominamy, że bilety na trasie Gryfice- Pogorzelica- Gryfice są dostępne u konduktora w pociągu w promocyjnej cenie.